Podstawowym celem działalności poradni jest udzielanie dzieciom w wieku od urodzenia i młodzieży pomocy psychologiczno – pedagogicznej, w tym pomocy logopedycznej, pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udzielanie rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno – pedagogicznej związanej z wychowywaniem i kształceniem dzieci i młodzieży.

Cel ten realizowany jest poprzez działalność diagnostyczno – terapeutyczno – profilaktyczną.

Jednym z głównych zadań pracy Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Mońkach jest diagnoza psychologiczno – pedagogiczna, która na przestrzeni lat 2002 – 2007 kształtowała się następująco:

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Mońkach wydaje opinie w sprawach:

1. Wczesnego wspomagania;
2. Wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej oraz odroczenia rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego;
3. Pozostawienia ucznia klasy I – III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samej klasie;
4. Objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej;
5. Dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom;
6. Zwolnienia ucznia z wadą słuchu lub głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego;
7. Udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki;
8. Przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy;
9. Przyjęcia do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej: zasadniczej szkoły zawodowej, liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, a także klasy pierwszej szkoły średniej na podbudowie szkoły zasadniczej, szkoły policealnej i szkoły pomaturalnej, kandydata z problemami zdrowotnymi, ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan zdrowia;
10. Przystąpienia ucznia lub absolwenta z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się odpowiednio do sprawdzianu przeprowadzonego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, egzaminu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w gimnazjum, egzaminu maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia lub absolwenta;
11. Objęcia dziecka/ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole lub placówce oświatowej;
12. Innych określonych w odrębnych przepisach.

Stałymi realizowanymi systematycznie od wielu lat formami pracy są:

-          indywidualna terapia logopedyczna dla dzieci z wadami mowy,

-          terapia pedagogiczna prowadzona z dziećmi ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu.

Poniższa tabela przedstawia liczbę dzieci uczestniczących w formach pomocy bezpośredniej prowadzonych przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w kolejnych latach:

W ramach form pomocy bezpośredniej realizowano również:

-       pomoc indywidualną, indywidualne zajęcia psychologiczne, trening ortograficzny, pomoc w rozwiązywaniu problemów szkolno-wychowawczych, relacje uczeń-uczeń, uczeń-nauczyciel, dziecko-rodzic i innych niepokojących zachowań dziecka).

-       pomoc grupową (zajęcia profilaktyczne, integrujące, spotkania z wolontariuszami, kształtowanie umiejętności komunikacyjnych, zajęcia ogólno rozwojowe, warsztaty, rozmowy psychologa z członkami rodzin).

Każdego roku poradnia realizuje cykliczny program profilaktyczny pod hasłem ,,Prognozowanie dojrzałości szkolnej”. W miarę zgłaszanych przez szkoły potrzeb realizowane są także inne programy m.in.„Zajęcia o charakterze ogólnorozwojowym” prowadzone metodą W. Scherborne, „Zanim spróbujesz” oraz „Ćwiczenia i zabawy przeciwko agresji”. Pracownicy poradni wykonują zadania związane z realizacją w/w programów w siedzibach szkół podstawowych, przedszkoli, które są zainteresowane propozycjami poradni. Organizowane są tam również spotkania z rodzicami i wychowawcami.

W celu podniesienia jakości pracy poradni, jej pracownicy podejmują liczne formy doskonalenia, awansują zawodowo oraz realizują autorskie programy profilaktyczne. Trwają prace nad projektem strony internetowej poradni oraz ulotki informacyjnej. Stale doskonalone są narzędzia diagnostyczne.

W związku z dużym zainteresowaniem zakresem działań poradni zorganizowane corocznie ,,Dni Otwarte Poradni P-P w Mońkach” w ramach obchodów Podlaskich Dni Rodziny. Podczas dyżuru pełnionego na terenie poradni każdy z zainteresowanych rodziców, nauczycieli, wychowawców uzyskał bezpośrednią pomoc tzn. różnego rodzaju informacje, porady lub konsultacje u psychologa, pedagoga czy logopedy.

       Pracownicy poradni każdego roku aktywnie uczestniczą w pracach komisji egzaminacyjnych ZSOiZ w Mońkach przy egzaminach maturalnych i zawodowych.